Uluslararası zirvede, coğrafi işaretin ulusal ve küresel pazarlarda etkileri değerlendirildi

Muğla Odaları ve Borası tarafından YÜCİTA ile Tarım ve Orman Muğla İl Müdürlüğü işbirliğinde düzenlenen ‘Uluslararası Coğrafi İşaretli Ürünler Zirvesi’nde coğrafi işaretin küresel ve ulusal pazarlarda etkileri değerlendirildi. Fethiye Ticaret ve Sanayi Odası (FTSO) tarafından Fethiye ve Seydikemer’in coğrafi işaretleri ürünlerinin tanıtıldığı zirvede katılımcılara seslenen FTSO Yönetim Kurulu Başkanı Osman Çıralı, “Muğla olarak her ne kadar turizm ile tanınsak da tarım ürünlerimiz ve kültürel değerlerimiz açısından da önemli zenginliklere sahibiz. Üst kuruluşumuz TOBB öncülüğünde Muğla Odaları ve Borsası olarak da tüm bu zenginliklerimize sahip çıkıyor, coğrafi işaretlerle taçlandırıyoruz.” dedi.

Uluslararası Coğrafi İşaretli Ürünler Muğla Zirvesi, Fethiye Ticaret ve Sanayi Odası, Muğla Ticaret ve Sanayi Odası (MUTSO), Muğla Ticaret Borsası (MTB), Bodrum Ticaret Odası (BODTO), Milas Ticaret ve Sanayi Odası (MİTSO), Marmaris Ticaret Odası (MTO) ile Yöresel Ürünler ve Coğrafi İşaretler Türkiye Araştırma Ağı (YÜciTA) ve Muğla Tarım İl Müdürlüğü işbirliğinde, MUTSO ev sahipliğinde 20 Ekim Cuma günü gerçekleştirildi.

Zirvede, Muğla Valisi İdris Akbıyık, Tarım ve Orman Bakanlığı Eski Bakan Yardımcısı Ayşe Ayşin Işıkgece, AK Parti Muğla Milletvekili Kadem Mete, Menteşe Belediye Başkanı Bahattin Gümüş, FTSO Yönetim Kurulu Başkanı Osman Çıralı, Milas Kaymakamı Mustafa Ünver Böke, Tarım ve Orman İl Müdürü Barış Saylak, MUTSO Meclis Başkanı H. Koray Özcan, Yönetim Kurulu Başkanı Bülent Karakuş, MTB Yönetim Kurulu Başkanı Hurşit Öztürk, MİTSO Yönetim Kurulu Başkanı Reşit Özer, BODTO Yönetim Kurulu Başkanı Mahmut Serdar Kocadon, YÜciTA Başkanı Prof. Dr. Yavuz Tekelioğlu, FTSO Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı Ramazan Dim, FTSO Yönetim Kurulu Üyesi aynı zamanda Seydikemer Ziraat Odası Başkanı Muhsin Gümüş, FTSO Genel Sekreteri Ezgi Kullukçu, YÜciTA temsilcileri, akademisyenler ve katılımcılar yer aldı.

FTSO standı yoğun ilgi gördü

Zirvede FTSO tarafından kurulan stantta Fethiye ve Seydikemer’in coğrafi işaretli ürünleri ile yöresel lezzetleri tanıtıldı. Seydiler Kilimi ve Yeşilüzümlü Dastarı’ndan örneklerin sergilendiği stantta coğrafi işaretli ürünler Fethiye Kaya İnciri, Fethiye Tahini, Fethiye Tarhanası ile yöresel ürünler alabalık ve Arsa Üzümü katılımcıların beğenisine sunuldu. Standı ziyaret eden Muğla Valisi İdris Akbıyık, Ak Parti Muğla Milletvekili Kadem Mete, Menteşe Belediye Başkanı Bahattin Gümüş ve beraberindeki heyet, ürünlerle ilgili bilgi alarak tadım yaptı.

Zirve açılış konuşmaları ile başladı  

Zirvede açılış konuşmasını yapan MUTSO Yönetim Kurulu Başkanı Bülent Karakuş, Muğla’da ilki 2016 yılında gerçekleştirilen ‘Uluslararası Coğrafi İşaretler Sempozyumu’nun ikincisi niteliğindeki organizasyon daha kapsayıcı olmasını istediklerini kaydetti. Organizasyona katkı yapan Borsa ve Odalara teşekkür eden Karakuş, “Birlik ve beraberlikleri için başkanlarımız nezdinde yönetim kurullarına ve meclislerine huzurlarınızda ayrı ayrı teşekkür ediyorum.  Muğla tarım, turizm ve madencilik anlamında oldukça zengin bir il. Ancak tarihimiz ve kültürel varlıklarımız açısından, dünyada hiçbir yere nasip olmayacak zenginliklere sahibiz. Bugüne kadar pek çok medeniyete, topluma ve farklı kültüre ev sahipliği yapan bölgemiz, çok çeşitli örf, adet, gelenek ve göreneğe sahip. Geçmişin izlerini taşıyan toplum yapısıyla, pek çok gelenek, günümüzde hala sürdürülüyor. İlçe odalarımızın özveri ile gerçekleştirdikleri çalışmaların katkısıyla 30’a yakın coğrafi işaretli ürünümüz ile bugün iyi bir noktaya ulaşmış olduğumuzu görüyoruz.” dedi.

Tarım ve Orman İl Müdürü Barış Saylak ise, Muğla’nın geniş coğrafyası ve kültürel çeşitliliği nedeniyle Muğla’nın marka değeri yüksek ürünler varlığının zengin olduğuna dikkat çekerek Muğla Odalarına, bu alandaki özverili çalışmaları nedeniyle teşekkürlerini iletti.

Zirvenin paydaşı YÜciTA Başkanı Prof Dr. Yavuz Tekelioğlu ise “Coğrafi işaret açısından eşsiz bir ülkemiz var. Bio çeşitliliğimiz çok yüksek. Türkiye adeta bir gen merkezi. Aynı coğrafyada hem turunç hem çay hem fındık hem muz üretebiliyorsunuz. Anadolu pek çok medeniyete ev sahipliği yapmış. Bu gastronomi için çok değerli. Olağanüstü bir zenginlik söz konusu. Büyük bir potansiyel var. En çok coğrafi işaretli ürüne sahip ülkeyiz. İyi yoldayız ama sorunlarımız var. Tescilden öteye gidebilmeliyiz. Coğrafi İşaret yönetişim ve denetim işidir. Buna ağırlık vermemiz gerekiyor.” açıklamalarında bulundu.

BM Tarım ve Gıda Örgütü Türkiye Temsilci Yardımcısı Dr. Ayşegül Selışık, “Kırsaldaki nüfus azalıyor, çiftçilerimiz yaşlanıyor. Tarımsal mirasımız unutulup gidiyor. Coğrafi işaret demek ürünün, o yöreye ait olduğunu, kimliğini karakterini belirlemek demek. FAO olarak Türk Patent Enstitüsü ile işbirliği yaptık. Ürünlerin AB’de de tescillenmesi adına çalışmalar devam ediyor.” diye konuştu.

Menteşe Belediye Başkanı Bahattin Gümüş, coğrafi işaretli ürünlerini Muğla’nın tüm değerleri ile birlikte korumayı görev edindiklerini belirtti.

Yöresel ürünlerin tescillenmesinin çok değerli olduğuna dikkat çeken AK Parti Muğla Milletvekili Kadem Mete, ise bu değerlerin sürdürülebilirliğinin sağlanmasının önemine dikkat çekti.

Muğla Valisi İdris Akbıyık, “Kırsal alanların kültürel ve yerel zenginliklerin fazla olduğu ülkemiz için coğrafi işaret kavramı oldukça önemlidir. Muğla olarak mermerinden, yöresel lezzetlerine, portakalından bademine, kiliminden çam balına kadar onlarca coğrafi işaretli ürünümüz bulunmaktadır. Başvuru sürecinde olan ürünlerimizin de tescillerinin en kısa sürede tamamlanmasını bekliyoruz. Günümüzde dünyanın birçok ülkesi artan rekabet koşullarından farklı oranlarda etkilenmektedir. Birbirine benzemeye başlayan ürünlere ve teknolojik üretim metotlarına karşı yöresel ve geleneksel ürünlerin ve üretimlerin korunması giderek önem kazanmıştır. Bu nedenle sahip olduğumuz kültürel değerlerimize sahip çıktığımız zaman birçok faydasını hep birlikte yaşayacağız. Coğrafi işaret tescili ile beraber insanlar bu ürünleri tanıyacak ve ürünlerimize güvenecek. Diğer taraftan da geleneksel ve kültürel ürünlerimizi yaşatarak gelecek nesillere aktarmış olacağız.” açıklamalarına yer verdi.

Açılış konuşmalarının ardından, açılış konferansını UNESCO Dünya Gıda Kürsüsü Kurucusu Prof. Dr. Jean-Louis Rastoin gerçekleştirdi. ‘Küresel Gıda Sistemlerinde Post-Covid Gelişme Eğilimleri, Tarım ve Coğrafi İşaretler’ konusunda bir sunum gerçekleştiren Rastoin, sunumunda “Sağlık, iklim değişikliği, ekonomik ve silahlı çatışmaların olduğu, jeopolitik sorunların olduğu bir dönemdeyiz. Bu krizlerin gıda alanında olası çözümleri, çiftçi, esnaf ve ticaret erbapları, tüketiciler ve yasal prosedürü oluşturması noktasında devleti kapsamaktadır. Bu noktada elimizdeki en iyi unsur Coğrafi İşaret ve Akdeniz’deki gıda rejimi olacaktır. İnsanoğlunun mevcut yaşam süresinin değişmemesi adına köklü değişikliklere ihtiyacımız var.  İklim değişikliğinin önüne geçebilmek için uluslararası sözleşmelere ihtiyacımız var. Toplam genel üretim kalitesindeki en önemli kalite unsuru lezzet. İkincisi besin değeri ve sağlığımıza faydası. Üçüncüsü, kalite unsuru dediğimiz teknik bilgi beceri ve çevreye saygılı üretim tekniği. Dördüncüsü bölgenin kültürel mirasına uygun üretimin gerçekleştirilmesi ve beşincisi coğrafi işaret vesilesiyle, üretim bölgelerinin belgelendirilebilmesi.” ifadelerine yer verdi.

Coğrafi işaretin ulusal ve uluslararası pazarlarda etkileri değerlendirildi

Açılış konuşmalarının ardından oturumlara geçildi. İlk oturumda, 360⁰ Coğrafi İşaretler konusu, Tarım ve Orman Bakanlığı Eski Bakan Yardımcısı Sayın Ayşe Ayşin Işıkgece’nin moderatörlüğünde gerçekleştirildi.

Oturum kapsamında Prof. Dr. Yavuz Tekelioğlu ‘Neden Coğrafi İşaretler?’ konusunda, Doç. Dr. Mehmet Zanbak ‘Coğrafi İşaret Yönetişimi’ konusunda, Cem Kösemeci ‘Coğrafi İşaret Denetimi’ konusunda, Dr. Kemalettin Taşdan ‘Coğrafi İşaretler Ve Kırsal Kalkınma’ konusunda, Dr. Pınar Nacak ‘Coğrafi İşaretlerde Avrupa Birliği Uygulamaları’ konusunda sunumlarını gerçekleştirdi.

İkinci oturumda Fikri Mülkiyet Haklarının Destinasyon Markalaşması, Turizm ve Kırsal Kalkınmada Rolü konusu, YüciTa Kültür ve Turizm Kurulları Başkanı İrfan Önal moderatörlüğünde gerçekleştirildi.

Oturum kapsamında İrfan Önal ‘Turizm Destinasyon Analizi: Muğla Örneği’ konusunda, Sud De France Temsilcisi Rene Moreno  ‘Destinasyon Markalaşması ve Coğrafi İşaretler’ konusunda, Prof. Dr. Gül Güneş  ‘Türkiye’de Gastronomi Turizminin Sürdürülebilirliğine Yönelik Öneriler’ konusunda, Yücita Üyesi Vedat Başaran  ‘Muğla Gastronomisinin Turizmle İlişkilendirilmesi İçin Bir Yol Haritası konusunda,  Yücita Üyesi Derya Kılıç ‘Fikri Mülkiyet Hakları Ve Turizm’ Konusunda açıklamalarda bulundu.

Coğrafi İşaretlerde Uluslararası, Ulusal Ve Kurumsal Yaklaşımlar’ konulu üçüncü oturumun moderatörlüğünü BM Tarım ve Gıda Örgütü FAO Türkiye Temsilci Yardımcısı Dr. Ayşegül Selışık gerçekleştirdi. Oturum kapsamında FAO Politika Memuru Dmitry Zvyagıntsev ‘FAO ve Coğrafi İşaretler’ konusunda, Türk Patent ve Marka Kurumu Sınai Mülkiyet Uzman Yardımcısı Sayın Esra Kaya Aydın ‘Türkiye’nin Coğrafi İşaretler Yaklaşımı’ konusunda, Metro Gıda Kategori Müdürü Sayın Birol Uluşan ‘Metro ve Coğrafi İşaretler’ Konusunda, YÜciTA Başkanı Prof. Dr. Yavuz Tekelioğlu ‘YÜciTA’nın Coğrafi İşaretler Yaklaşımı’ konusunda sunumlarını gerçekleştirdi.

Coğrafi İşaretlerde İlham Veren Kadın Girişimciler konulu dördüncü oturum, YÜciTA üyesi Dr. Pınar Nacak moderatörlüğünde gerçekleştirildi. YÜciTA  Üyesi Ebru Kocaacar ‘Antalya’nın Coğrafi İşaretlere Uzanan Eşsiz Reçelleri’ konusunda, Meral Seçer ve Eylem Bozdoğan ‘Gelenekselden İnovasyona Coğrafi İşaretler ve Örnek Köylerle Kalkınma’ konusunda, YÜciTA  Üyesi Özlem Sarı ‘Kapıdağ Mor Soğanı: Bir Kuruluş, Bir Kurtuluş Öyküsü’ konusunda, TOBB Muğla Kadın Girişimciler Kurulu Başkanı Sayın Mehtap Şeniz Çahan ‘Coğrafi İşaretlerin Markalaşmasında Kadın Girişimciliğin Rolü’ konusunda açıklamalarda bulundu.

Zirve kapsamında düzenlenen ‘Coğrafi İşaretler ve Muğla Mevcut Durum’ oturumunda konuşan FTSO Yönetim Kurulu Başkanı Osman Çıralı, MUTSO Yönetim Kurulu Başkanı Bülent Karakuş, MTB Yönetim Kurulu Başkanı Hurşit Öztürk, MİTSO Yönetim Kurulu Başkanı Reşit Özer, BODTO Yönetim Kurulu Başkanı Mahmut Kocadon yer alarak, coğrafi işaretler kapsamında yaptıkları çalışmalara ilişkin bilgi verdi.

Başkan Çıralı, “Coğrafi İşaretli ürün Sayımız 6’ya ulaştı.”

Katılımcılara seslenen FTSO Yönetim Kurulu Başkanı Osman Çıralı, Muğla’daki coğrafi işaretli ürün çalışmalarının uluslararası boyuta taşınmasına katkı sağlayacak zirvenin verimli olmasını diledi. Katkı sağlayanlara teşekkür ederek konuşmasına başlayan Başkan Çıralı, “Muğla olarak her ne kadar turizm ile tanınsak da tarım ürünlerimiz ve kültürel değerlerimiz açısından da önemli zenginliklere sahibiz. Üst kuruluşumuz TOBB öncülüğünde Muğla Odaları ve Borsası olarak da tüm bu zenginliklerimize sahip çıkıyor, coğrafi işaretlerle taçlandırıyoruz. Bugün de Uluslararası Coğrafi İşaretli Ürünler Zirvesi’nde bir aradayız. Öncelikle gün boyunca çok değerli bilgilerin paylaşıldığı Zirvemiz için yurt dışından ve ülkemizin dört bir tarafından gelen hocalarımıza, konuklarımıza katkıları için teşekkür ediyorum.” dedi.

Fethiye Ticaret ve Sanayi Odası olarak, 2018 yılında bu yana yöresel ürünleri coğrafi işaretle tescil ettirmeye özel önem verdiklerini aktaran Çıralı, “Şu ana kadar Seydiler Kilimi, Fethiye Kaya İnciri ve Çifte Kavrulmuş Fethiye Tahini ve son olarak da atalarımızdan bize kalan şifa deposu Fethiye Tarhanası için coğrafi işaret aldık. Bölgemizin domatesinden, atalık bakliyatları; nohut, buğday, fasulye, darı ile dağ kekiğinden yapılan şifa kaynağı Fethiye Tarhanasının coğrafi işareti Muğlamıza hayırlı olsun. Böylece Fethiye Belediyemizin coğrafi işaret tescillerini aldığı Fethiye Kaya Halısı ve Yeşil Üzümlü Dastarı ile birlikte Fethiyemizin coğrafi işaretli ürünlerinin sayısı 6’ya ulaştı.” diye konuştu.

Kaya incirinin de Avrupa Birliği’nden coğrafi işaret alma yolunda olduğunu vurgulayan Başkan Çıralı sözlerini şu şekilde sürdürdü; “Nif Kirazı, Bekçiler Patatesi,  Arsa Üzümü için de çalışmalarımızı sürdürüyoruz. Coğrafi işaretli ürünlerimizi katıldığımız tüm organizasyonlarda etkin şekilde tanıtarak, ekonomiye kazandırmak için uğraş veriyoruz. Coğrafi işaretli ürünlerimizin tanıtımını yaparak; Seydiler Kilimi tezgâhlarının canlı kalmasını, daha çok dokunmasını ve dokuyanların daha çok kazanmaları, Fethiye çifte kavrulmuş tahini için bölgemizde yerli susam üretiminin artması; Fethiye Kaya inciri ağaçlarının korunarak, yenilerinin dikilmesi ve üretiminin arttırılması için uğraş veriyoruz. Coğrafi işaretle marka değeri artan ürünlerimizin, üretimi artıyor böylece bölge ekonomisi de canlanıyor. Odamızın yaptığı çalışmalar sonucu coğrafi işaretli ürün satışı yapan firmalar arttı ve e-ticaret ağlarını genişlettiler.”